A lejohet transferimi i zeqatit nga vendi ku personi vepron, në një vend tjetër?

PYETJA: A lejohet transferimi i zeqatit nga vendi ku banon personi që e jep zeqatin, në vendin e origjinës, ngase atje të varfërit janë shumë nevojtarë për ndihma?

PËRGJIGJJA:

Falënderimi i takon Allahut, paqja dhe bekimet qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, mbi familjen e tij, mbi shokët e tij dhe ata që e pasojnë.

Komisioni për Fetva konstaton si vijon:

Parimet:

1-Në parim, zeqati i banorëve të çdo vendi, destinohet për të varfërit e vendit përkatës, ngase në këtë mënyrë merret në konsideratë e drejta e drejta e fqinjësisë (jetesës së përbashkët në një vend). Po ashtu, në këtë çështje, me rëndësi është vendi ku ndodhte (fitohet) pasuria, e jo vendi prej nga vjen personi i cili e jep zeqatin. Kjo, bazuar në fjalët e të Dërguarit të Allahut, apqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të:”(Zeqati) U merret të pasurve të tyre, dhe u kthehet të varfërve të tyre”. Hadithin e ka transmetuar Buhariu. Shih: Sahihu-l-Buhari, vëll.II, fq.129.

2-Juristët islamë janë të pajtimit se është legale që zeqati të transferohet në një vend tjetër, nëse në vendin ku ndodhet personi, nuk ka persona të cilëve u takon zeqati. Kjo, ngase dhënia e zeqatit personave të cilët e meritojnë është obligim fetar, e nëse ky obligim mund të përmbushet me transferimin e zeqatit në një vend tjetër, atëherë transferimi bëhet obligim. E gjithë kjo konform rregullit:”Vetë ajo, pa të cilën nuk mund të kryhet një obligim, është obligim”.

3-Juristët islamë janë ndarë në mendime përkitazi me atë se a lejohet të transferohet zeqati, nga vendi ku ndodhet personi i cili e jep zeqatin, nëse në atë vend ka të varfër, në një vend tjetër. Kështu, sipas pjesës dërrmuese të juristëve islamë-xhumhurit, nuk lejohet që zeqati të transferohet nga vendi ku ndodhet personi i cili e jep zeqatin, në një vend tjetër, nëse në atë vend ka të varfër. Këtë qëndrim e bazojnë në porositë e të Dërguarit të Allahut, paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të, drejtuar Muadhit, me rastin e dërgimit të tij në Jemen, ku, në mes tjerash i tha:”Bënu me dije atyre se janë të obliguar të japin zeqat, i cili u merret të pasurve të tyre, dhe u kthehet të varfërve të tyre”. Po ashtu, transferimi i zeqatit nga vendi ku ndodhet personi i cili e jep zeqatin, në një vend tjetër, nëse në vendin përkatës ka të varfër, çon në shkeljen e të drejtave të të varfërve të vendit përkatës. Në këtë drejtim flet edhe transmetimi se Muadh ibn Xhebeli, Allahu qoftë i kënaqur me të, i ka dërguar Omerit, Allahu qoftë i kënaqur me të, zeqat nga Jemeni. Por, Omeri e ka refuzuar një veprim të këtillë dhe ka thënë:”Nuk të kam dërguar atje tagrambledhës dhe inspektor i tatimit të pjestarëve të besimeve tjera (Xhizje), por të kam dërguar që ta marrish zeqatin nga të pasurit e atij vendi, që t’ua ndashë të varfërve të të njejtit vend”.(Burimi: el-Kasim ibn Selam, el-Emval, fq.710).

Nga ana tjetër, juristët e shkollës juridike Hanefite, janë të mendimit se lejohet që personi i cili e jep zeqatin, t’ua dërgojë zeqatin të afërmve të tij në një vend tjetër, e jo në vendin ku ndodhet. Kjo, ngase dërgimi i zeqatit për të afërmit, është respekt i të afërmve. Po ashtu, ata janë të mendimit se lejohet të transferohet zeqati nga vendi ku ndohet personi i cili e jep zeqatin, në një vend tjetër, ku njerëzit kanë më tepër nevojë, apo ku është më mirë të dërgohet, apo më e drejtë, apo më e dobishme për muslimanët.[1]

Bazuar në sa u tha, Komisioni prë Fetva, duke u thirrur në qëndrimin e Hanefitëve, mendon se lejohet të transferohet zeqati nga vendi ku personi i cili e jep zeqatin vepron dhe e ka fituar pasurinë, në vendin e origjinës prej nga vjen, ku ka më tepër varfëri, ngase me këtë ndihmohen dhe respektohen të afërmit. Në këtë mënyrë realizohen objektivat fetare të obligimit të zeqatit: solidarizimi me nevojtarët.

Komisioni për Fetva pranë Akademisë për Kërkime Islame të Az’harit-Kajro

Prej arabishtes: Bashkim Aliu

[1] Abdulhamid Mahmud Tuhmaz në veprën e tij, Fikhu Hanefi, vëll.I, fq. 451, thotë:”Është mekruh që pasuria të bartet prej një vendi në tjetrin, pos nëse shkon për familjarët, ose nëse shkon për dikë, i cili ka nevojë shumë më të madhe, që është më i mirë, më i devotshëm, më i dobishëm për muslimanë….” (shënim i B.A.).